Er zijn meerdere organisaties waar alleen vrijwilligers werken. En die organisaties kunnen ook zo groot zijn, dat er meer dan vijftig medewerkers werken. Nu is de vraag. Zijn vrijwilligersorganisaties verplicht een OR op te richten?
Om een antwoord te vinden lees ik eerst artikel 2 van de wet op de ondernemingsraden. In dit artikel staat dat er in de onderneming tenminste vijftig personen werkzaam moeten zijn. Dus de vrijwilligers moeten in de onderneming werkzaam zijn. Maar, wanneer spreek je van “werkzaam zijn”?
Artikel 1 het tweede lid van de wet op de ondernemingsraden beschrijft precies wat een werkzaam persoon is. Een persoon is werkzaam in een onderneming als hij of zij een arbeidsovereenkomst met, of een publiekrechtelijke aanstelling bij de onderneming heeft. Dus de vrijwilligers die bij de onderneming werken, moeten een arbeidsovereenkomst met de onderneming hebben. Want volgens artikel 2 van de WOR is het criterium de arbeidsovereenkomst.
Meestal hebben vrijwilligers geen arbeidsovereenkomst met de onderneming waarvoor zij het vrijwilligerswerk verrichten. Dus in de meeste gevallen zal het antwoord op de vraag: “Zijn vrijwilligersorganisaties verplicht een OR op te richten?” nee zijn. Want vaak worden afspraken met een vrijwilliger vastgelegd in een vrijwilligersovereenkomst. En dit is, normaal gesproken, geen arbeidsovereenkomst.
Vrijwillig een OR oprichten
Een vrijwilligersorganisatie met meer dan vijftig vrijwilligers is dus niet verplicht een ondernemingsraad op te richten. Maar een onderneming kan ook vrijwillig een ondernemingsraad oprichten. Dit kan hij doen door dit schriftelijk mee te delen aan de Bedrijfscommissie. Alleen de ondernemer kan vrijwillig een ondernemingsraad oprichten. Dit blijkt uit artikel 5a, het tweede lid, wet op de ondernemingsraden.
Het is niet mogelijk dat medewerkers dit afdwingen. Een vrijwillig opgerichte OR heeft dezelfde bevoegdheden als een normale ondernemingsraad. Dus een ondernemer kan niet zelf bepalen welke bevoegdheden hij toekent aan de vrijwillig opgerichte ondernemingsraad. Daarom is het besluit een OR op te richten een besluit waar de ondernemer goed over na moet denken.